Van: NOS Voetbal•Vandaag

Oud-scheidsrechter Kuipers actief op EK: ‘Onacceptabel gedrag spelers moet verdwijnen’

“Op het EK gaan scheidsrechters het anders doen dan ooit”, zegt voormalig topscheidsrechter Björn Kuipers op ferme toon. “Het onacceptabele gedrag van spelers moet verdwijnen.”

Deze zomer wordt veel strenger gekeken naar spelers die op scheidsrechters afrennen, mopperen en de arbiter omsingelen, vertelt Kuipers. “Deze maatregel wordt genomen in het belang van het voetbal”, klinkt het ernstig.

De inmiddels 51-jarige Kuipers floot drie jaar geleden op Wembley de EK-finale tussen Engeland en de uiteindelijke winnaar Italië. Na die wedstrijd kondigde hij zijn afscheid aan en concludeerde hij: “mooier dan dit wordt het niet”.

Toch heeft hij de scheidsrechterswereld niet losgelaten. Als ‘referee officer’ bij de Europese voetbalbond UEFA is hij onder andere betrokken bij de ontwikkeling van jonge scheidsrechters.

Ook gaat hij dit jaar weer naar het EK. Ditmaal om scheidsrechters te begeleiden, te beoordelen én aan te stellen. Ook gaat Kuipers de richtlijnen op gebied van arbitrage op het EK presenteren aan de deelnemende teams, waaronder Nederland en België.

Niet meer mopperen en omsingelen

In die presentatie wil hij onder meer duidelijk maken dat spelers die protesteren, bestraft zullen worden. “We willen een fatsoenlijke, respectvolle dialoog tussen aanvoerder en scheidsrechter”.

1:52

‘Supertrotse’ Kuipers: ‘Had kippenvel over mijn hele lichaam’

“We zien dat de piramide met scheidrechters kleiner wordt”, zegt Kuipers. “En niet alleen in Nederland.”

De voormalig arbiter, die in totaal op vijf eindtoernooien actief was, legt een verband tussen het afnemende aantal scheidsrechters en het gedrag van professionele voetballers. “Profvoetballers zijn een voorbeeld voor iedereen op en rondom de amateurvelden.”

Daar ziet hij bijvoorbeeld dat scheidsrechters regelmatig worden gezien als pionnen waar heel hard en hevig tegen geschreeuwd kan worden. Bij de senioren, maar ook in de jeugd. “Het wordt scheidsrechters ook heel moeilijk gemaakt door ouders. Laat de kinderen en de scheids met rust of pak zelf de fluit.”

“Er zijn ook genoeg jonge jongens en meisjes die het wel leuk zouden vinden om te fluiten”, denkt Kuipers. “Maar die hebben geen zin om elke week een bak gezeur over zich heen te krijgen. En daarin hebben ze groot gelijk.”

Individualisme

Politieagenten, docenten, scheidsrechters, het zijn beroepen die volgens Kuipers onder druk staan. “Mensen worden individualistischer en hebben meer moeite met autoriteit.” Daarmee wil hij zeker niet zeggen dat vroeger alles beter was. “Nee, vroeger gebeurden er ook dingen, maar op het gebied van gezag zetten we wel wat stappen achteruit. Dat moeten we een halt toeroepen.”

“We moeten niet vergeten waarom een scheidsrechter ooit in het leven is geroepen. Omdat er twee teams op het veld staan die het samen niet kunnen regelen”, zegt Kuipers over het belang van arbiters.

Daarom zal hij actief bijdragen om bewustzijn te creëren bij fans en voetballers zelf, bijvoorbeeld door de presentatie aan de spelers en staf van onder andere Oranje. “Daarin ga ik uitleggen wat ze kunnen verwachten van de scheidsrechters.” Alle 24 EK-selecties worden door de UEFA bijgepraat.

Het is niet zo dat spelers helemaal niets meer mogen zeggen. Bij cruciale beslissingen kan de aanvoerder in gesprek gaan met de scheidsrechter, zo lang dat op een rustige manier gebeurt. “Laten we vooral de emotie niet uit het spel halen”, aldus Kuipers.

Makkelie op EK

Danny Makkelie is van de 19 scheidsrechters op het EK de enige Nederlander. Hij wordt in Duitsland ondersteund door zijn vaste team, bestaande uit assistent-scheidsrechters Hessel Steegstra en Jan de Vries. Rob Dieperink completeert als VAR het vaste viertal.

Daarnaast kan Pol van Boekel door de UEFA ook worden ingezet als VAR. Serdar Gözübüyük kan als vierde official worden aangewezen en Johan Balder staat op de reservelijst voor assistent-scheidsrechters.

De Nederlander benadrukt dat het scheidsrechtersvak prachtig is. Voor Kuipers heeft het geleid tot 9 internationale finales en heeft het hem op veel plekken gebracht: in de mooiste stadions, omringd door de beste spelers. “Ook heb ik er vrienden voor het leven aan overgehouden.”

Daarom roept hij alle jongens en meisjes “die lef hebben” op om wedstrijden te fluiten. “We hebben ze kei- en keihard nodig. Je weet nooit waar het eindigt. Ik had nooit gedacht dat ik een EK-finale zou halen toen ik als zestienjarige begon met fluiten.”

Hij wil iedereen op het hart drukken dat het niet erg is om fouten te maken, omdat die erbij horen. “En onthoud: the referee is always right, even when he or she is wrong.“